سابقه و هدف: در صنایع غذایی برای جلوگیری از آلودگی مواد غذایی از افزودنی های سنتیتیک برای کاهش رشد میکروبی استفاده می شود، که به دلیل امنیت مواد غذایی توجه بیشتری به مصرف محصولات آنتی باکتریال طبیعی شده است. از آنجائیکه گیاهـان منابع بالقوه ای از عوامل ضد عفونت می باشند لذا این مطالعه به منظور بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتری عصاره اتانولی دانه گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) انجام شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، پس از تهیه دانه رازیانه، عصاره اتانولی آن گرفته شد و جهت بررسی اثر ضدمیکروبی آن از روش میکرودایلوشن(Micro dilution) در 9 سطوح غلظتی100، 50، 25، 12/5، 6/25، 3/12، 1/56، 0/78 و 0/39 درصد بر روی جدایه‌های با منشاء مواد غذایی(نگهداری شده در بانک میکروبی) و سوش‌های استاندارد اشریشیاکلی1270PTCC، سالمونلا انتریک 1709PTCC، باسیلوس سرئوس 11778ATCC و استافیلوکوکوس ارئوس 1112PTCC استفاده شد. برای تعیین اثر آنتی‌اکسیدانی عصاره اتانولی رازیانه از روش 2، 2-دی فنیل-1-پیکریل هیدرازیل (DPPH) در 7 سطوح غلظتی ppm 1000، 500، 400، 300، 200، 100 و 50 استفاده شد.

یافته ­ها: جدایه‌های سالمونلا انتریک مواد غذایی بیشترین مقاومت(2/3 جدایه ­ها در غلظت­های 12/5 درصد و بالاتر رشد کردند) و جدایه‌های استافیلوکوکوس ارئوس بیشترین حساسیت(بدون رشد در غلظت­های بالاتر از 12/5 درصد) را در برابر عصاره اتانولی رازیانه از خود نشان دادند (0/05<p). در تمام غلظتهای مورد آزمایش، اثر آنتی‌اکسیدانی عصاره اتانولی دانه رازیانه کمتر از آنتی‌اکسیدان سنتزی (هیدروکسی تولوئن بوتیله شده)BHT گزارش شد(0/05>p).

نتیجه­ گیری: بر اساس نتایج این مطالعه عصاره اتانولی دانه رازیانه از توان ضدباکتریایی و آنتی‌اکسیدانی مناسبی برخوردار بوده و بنابراین می‌توان از آن در ترکیب با سایر نگهدارنده‌ها جهت محافظت مواد غذایی در مقابل انواع سیستم‌های اکسیداتیو و میکروارگانیسم‌های عامل عفونت و مسمومیت بهره جست