مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، جلد ۸، شماره ۵، صفحات ۷۷-۸۷
عنوان فارسی نگاهی به کمیته‌های اخلاق کشور و پژوهش‌های مشترک با مراکز تحقیقاتی خارجی در سال‌های ۸۲-۸۱
چکیده فارسی مقاله مقدمه: موضوع پژوهشهای تحت حمایت کشورهای خارجی در کشورهای درحال توسعه یکی از مباحث مهم در اخلاق زیستی است که در سالهای اخیرمورد توجه مجامع بین‌المللی قرار گرفته است. به منظورارزیابی وضعیت کلی اینگونه پروژه‌ها در کشورمان، مطالعه حاضر طی سال 1383 طراحی و اجراء گردید. روش‌ها: مطالعه بصورت یک بررسی توصیفی انجام ‌گردید. پرسشنامه حاوی سؤالات بسته و باز به معاونت‌های پژوهشی دانشگاههای مراکز استانها، و مراکز تحقیقاتی دارای ردیف بودجه مستقل ارسال شد. سؤالات پیرامون پژوهش‌هایی بود که طی سالهای 1381 یا 1382 با همکاری علمی و یا حمایت مالی، مراکز و سازمانهای خارجی صورت گرفته بودند؛ ولی درضمن وضعیت کلی کمیته‌های اخلاق نیز مورد بررسی قرارگرفت. اطلاعات پرسشنامه‌ها پس از تصحیح و کدگذاری وارد کامپیوتر گردید و با نرم‌افزار آماری SPSS تحلیل شد. یافته‌ها: تعداد 44 دانشگاه علوم پزشکی و 32مرکز تحقیقاتی وارد طرح شدند که تعداد 41 دانشگاه و 25مرکز تحقیقاتی پاسخهایی را اعلام نمودند. در 35 مورد، پرسشنامه تکمیل گردیده و عودت داده شده بود. تعداد 9 مرکزتحقیقاتی بطور صریح اعلام نمودند که دارای کمیته اخلاق مستقل نیستند. تعداد 20 دانشگاه و مرکز تحقیقاتی اعلام نمودند که دارای پژوهشهای مشترک با کشورهای خارجی بوده اند که در 19 مورد پرسشنامه مربوط نیز تکمیل شده بود که داده‌های آنها مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج، در سال81 تعداد 26 و درسال 82 تعداد 54 طرح با مشارکت کشورهای خارجی در دانشگاهها و مراکز ذکرشده انجام گردیده است. طبق آمار حاصله حدود 17% اینگونه طرحها قبل از اجراء، در کمیته‌های اخلاق بررسی نشده‌اند. تنها دریک پرسشنامه، ردّ طرح در کمیته اخلاق گزارش شده بود که به علل فرهنگی- اجتماعی بوده است. مباحث فرهنگی-اجتماعی، اعتقادات مذهبی، اعتبارعلمی، و اولویت‌های کشور مهم‌ترین عوامل در بررسی طرحها بودند.نتیجه‌گیری: نتایج طرح بیانگر لزوم توجه بیشتر به مسائل اخلاقی در مقوله همکاریهای پژوهشی بین محققین کشور با کشورهای دیگر خصوص‍أ کشورهای توسعه یافته میباشد. نیاز به برگزاری دوره‌ها و کارگاههای آموزشی اختصاصی در زمینه اخلاق در پژوهش وجود دارد. لزوم تدوین راهنماها و قوانین عمومی و تخصصی اخلاق در پژوهش و ایجاد آگاهی لازم در خصوص اهمیت و ضرورت اجرای آنها در بین پژوهشگران کشور وجود دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی ETHICS COMMITTEES AND EXTERNALLY-SPONSORED RESEARCH IN IRAN (2002-2003)
چکیده انگلیسی مقاله Background: Globally, there have been considerable debates on the ethical conduct and review of collaborative international research. One of the great challenges is to conduct clinical trials in developing countries as Externally-Sponsored Researches (ESR). Methods and Materials: This descriptive survey has reviewed the status of this type of researches in Iran during 2002-2003. The project was carried out in 44 universities of medical sciences and 32 research centers. The questionnaires containing close and open-ended questions were sent to their ethics review committees (ECs). After collecting data and coding, they were analyzed by means of SPSS software version 11.5. Results: Forty one universities and 25 research center have been responded but only 35 ECs have been retrieved questionnaire. According to the data, 26 and 54 studies have been carried out as a collaborative research or externally-sponsored research in Iran in 2002 and 2003, respectively. Although more than half of ECs members have received necessary preliminary educations but there were professional educational courses in only 25% of ECs. About 17% of ESR projects have not been examined in ECs, although they have been evaluated in the Scientific Research Council. Only one of the evaluated ESR proposals has been rejected and the rest have been approved and conducted. Socio-cultural issues and religious beliefs, scientific validity, and national priorities were the most important factors for proposals evaluation. Conclusion: The ethical issues concerning international collaboration for clinical research with developing countries are complex. We should enhance educational programs for researchers and establish appropriate regulatory guidelines at national and international levels.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله باقر لاریجانی | b larijani


فرزانه زاهدی | f zahedi


معصومه نوری | m nouri


علیرضا باقری | ar bagheri


حسین ملک افضلی | h malekafzali


رامین حشمت | r heshmat


الهه متوسلی | e motevaseli


محمد مهدی گلمکانی | mm golmakani


اقبال طاهری | e taheri


زهرا کمیل | z komeilian


نشانی اینترنتی http://www.jbums.org/browse.php?a_code=A-10-1370-379&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده بیوشیمی
نوع مقاله منتشر شده تحلیلی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات